alt

Vandaag leidt de polarisatie van meningen zowel tot het ergste als tot het meest verraderlijke. Een context die gevoed wordt door de proliferatie van informatiebronnen, conjuncturele onzekerheden, het heersende individualisme, de zoektocht naar verantwoordelijken, de impliciete verplichting om “kamp te kiezen”… en die ook het verlies uitdrukt van het vermogen tot dialoog, nuance, argumentatie en luisteren.
De verharding van standpunten brengt publiekelijk rechtvaardigingen voort van allerlei aard en intensiteit. Democratische ruimtes aanvallen, dissidente stemmen diskwalificeren, de rechten en vrijheden van mensen ontmantelen, zich hardnekkig verzetten tegen opposities, conflicten uitroepen, wreedheden tegen burgerbevolkingen legitimeren, weigeren de waarde van menselijk bestaan te erkennen omwille van “vreemdheid”… Het terugvallen op louter machtsverhoudingen en het opleggen van één enkele visie illustreren de vereenvoudiging – en vooral het falen – om andere perspectieven te overwegen.
Toch veronderstelt sociale vrede juist deze confrontatie van ideeën en de praktijk van debat. Meer dan ooit hebben we een gemeenschappelijke publieke cultuur nodig, waarin de veelheid aan stemmen de democratie versterkt in plaats van ze te verzwakken. Structuren voor bemiddeling en arbitrage van verschillende belangen moeten beschermd, versterkt, uitgerust en zelfs heruitgevonden worden. En als de mediakanalen en moderne informatiebronnen de polarisatie en haar effecten aanwakkeren, dan zijn het ook onze dagelijkse keuzes – luisteren of afwijzen, verifiëren of doorgeven, in dialoog gaan of aanvallen – die bepalen of het vuur dooft of oplaait.
Via verschillende aspecten die onze hedendaagse samenlevingen kenmerken, nodigt deze nieuwe editie van het Festival des Libertés ons uit om de dialoog te rehabiliteren en nieuwe actieterreinen te openen om ons handelingsvermogen uit te oefenen.

« De dialoog, relatie tussen mensen, is vervangen door propaganda of polemiek, die twee vormen van monoloog zijn. » Albert Camus (1951)